Elektrikli araç dönüşümü sayesinde dünya artık daha verimli ve çevreci otomobillere geçiyor. Yeni dönem, hareketli parçası sayısı bir elin parmaklarını geçmeyen ve böylece daha dayanıklı olan elektrikli araçlarla otomotiv sektörünü yeniden şekillendiriyor. Ancak bununla birlikte elektrikli araçların zamanla batarya kapasite kaybı sorunu da gün yüzüne çıkıyor. Kullanım ve dış etkenlere bağlı olarak bu otomobiller her yıl menzil kaybına uğrayabiliyor.
Batarya, elektrikli araçların en pahalı parçası olduğu için batarya ömrü de potansiyel müşteriler için en önemli sorun haline geliyor. Bu yazıda elektrikli araç batarya ömrü, batarya değişim ücretleri ve batarya tamiri hakkında merak edilen sorulara cevap vermeye çalıştık.
Elektrikli araç batarya ömrü ve Togg’un batarya maliyetine dair videomuzu aşağıdan izleyebilirsiniz.
Elektrikli Araç Batarya Ömrü Ne Kadar?
Lityum iyon bataryalar zamanla enerji kapasitesini kaybedebilmektedir. Bu durum genelde rutin kullanım, şarj döngüleri neticesinde ortaya çıkmaktadır. Cox Automotive tarafından yayımlanan bir araştırmaya göre, otomobil müşterilerinin yarısından fazlası elektrikli araçların batarya ömrünün 100 bin kilometre civarında olduğunu düşünüyor. Her ne kadar elektrikli araç bataryaları şarj kapasitesinin bir kısmını kaybedebilse de, bu bataryalarda kullanılan son teknoloji anot/katotlar sayesinde en az 10 yıl, hatta birçok durumda 20 yıla kadar kullanım mümkündür. Elektrikli araç müşterilerinin kısa sürede batarya eskitmekten korkmasına gerek olmadığını söyleyebiliriz.
Bataryaların şarj kapasitesi belirli bir zaman sonra yavaş yavaş azalmaktadır. Elektrikli araç bataryasında ortalama kapasite kaybı yıllık %1,5 ile %2,5 arasındadır. Plug In America‘nın paylaştığı bir habere göre, Tesla Model S aracıyla 80 bin kilometreden fazla yol yapan bir sürücü kapasite kaybının yüzde 5 civarında olduğunu söylemektedir. Benzer şekilde diğer elektrikli otomobillerin de yıllık ortalama kullanıma göre 250 bin kilometreye kadar kapasitesini %90 koruduğu görülmektedir.
Tesla, Nissan gibi birçok elektrikli araç üreticisi, ürettikleri bataryalar için 8 yıl veya 160.000 km garanti vermektedir. Hyundai gibi bazı firmalar ise bataryaya ömür boyu garanti sunmaktadır. Eğer bir elektrikli otomobilin batarya kapasitesi sekizinci yıl sona ermeden %70’in altına düşerse tüm batarya değişim masrafları üretici firma tarafından karşılanmaktadır.
Elektrikli Araç Bataryaları Telefonlardan Farklı Mı?
Temelde aynı batarya teknolojisini paylaşan akıllı telefon ve elektrikli araçlar, termal yönetim sistemi konusunda ayrışmaktadır. Akıllı telefonların neredeyse hiçbirinde batarya için termal yönetim sistemi bulunmamaktadır. Hızlı şarj durumunda telefon bataryasının ısınması sıkça rastlanan bir durum iken, batarya için bu ısınma kullanım ömrünün kısalması anlamına gelmektedir. Bu nedenle genelde akıllı telefon bataryaları iki yıllık kullanımın ardından kapasitesini büyük ölçüde yitirmektedir.
Diğer taraftan elektrikli araçların gelişmiş termal yönetim sistemleri sayesinde batarya her zaman opimum sıcaklıkta tutulmaya çalışılmaktadır. Böylece yoğun kullanım, sıcak ya da soğuk hava veya diğer etkenlerden dolayı batarya paketinin fazla ısınması ve soğuk çalışmasının önüne geçilmektedir. Böylece araç bataryalarında kullanım ömrü 10 yılı aşabilmektedir.
Elektrikli Araçlarda Batarya Değişimi Ne Kadar
| Elektrikli Araç Modeli | Komple Batarya Değişim Ücreti |
|---|---|
| Tesla Model S | $13,000-$20,000 |
| Tesla Model Y | $11,000-$16,000 |
| Ford Mustang Mach-E | $18,000-$24,000 |
Bloomberg NEF raporuna göre, batarya hücrelerinin kWh birim maliyeti 2010’da 1.160 dolar seviyesinde seyrederken 2022 sonu itibarıyla bu maliyet kWh başı 132 dolara kadar gerilemiştir. Düşen maliyet, elektrikli araçlarda batarya değişim ücretlerine de yansımaktadır. Bununla birlikte otomobil üreticilerinin tıpkı Tesla gibi yenilenmiş batarya paketleriyle tamir ücretlerini düşürmeye başlaması, servis tarafında batarya tamirini korkutucu seviyelerden aşağı çekmektedir.
Elektrikli araç batarya değişim ücretleri konusunda en fazla açık veri Tesla araçlara ait. Buna göre FindmyElectric.com sitesi, Tesla Model S komple batarya değişiminin 13 bin ile 20 bin dolar arasında değiştiğini öngörmektedir. Üst segment elektrikli SUV Model X’in batarya tamiri ise 14-21 bin dolar bandında. Tesla’nın daha uygun fiyatlı elektrikli araçları Model 3 ve Model Y’nin batarya tamiri, tamir sürecinin ne kadar süreceği, ek olarak hangi parçaların değiştirileceğine bağlı olmakla birlikte 11.000-16.000 dolar aralığında değişmektedir.
Tüm elektrikli otomobil üreticileri yenilenmiş batarya paketlerle tamir yapmıyor. Bu yüzden markadan markaya yüksek tamir fiyatları görmek mümkün. Örneğin Ford, Kanada’da yeni bir Mustang Mach-E bataryası için 43 bin dolardan fazla tamir ücreti talep edebiliyor. Aynı aracın ABD’de batarya değişim ücreti 18-24 bin dolar arası fiyatlara gerçekleştirilebiliyor.
Elektrikli Araç Bataryaları Çevreyi Kirletiyor Mu?
Teknik olarak elektrikli araçlar egzoz emisyonu gerçekleştirmiyor. Bu tür araçların kesinlikle içten yanmalı motora sahip araçlardan daha temiz olduğunu söylemek mümkün. Fakat bu elektrikli modellerin sıfır karbon salınımı yaptığı anlamına gelmiyor. Elektrikli araçların kullandığı elektriğin ciddi bir bölümü fosil yakıtlardan elde ediliyor.
Çevreyi kirleten bir diğer unsur da elektrikli araç bataryaları. Üretiminde birçok farklı materyal kullanılan bataryalar, çevre kirliliğine katkı sağlamaktadır. Ancak her geçen gün tedbirlerin artırılması ve lityum iyon bataryaların daha verimli şekilde geri dönüştürülmeye başlanması sayesinde çevresel etkiler azalma eğilimindedir.
Bir elektrikli araç bataryası kullanım ömrünü tamamladığında içerisindeki lityum, nikel, mangan, kobalt ve grafit gibi değerli materyalleri yeniden kullanmak üzere geri dönüştürmek mümkündür. Bu sayede elektrikli araçların karbon ayakizi küçülmektedir.
Tesla uzun bir süredir araçlarındaki bataryaları geri dönüştürmektedir. Elektrikli araç üretimini artıran Volkswagen de pilot geri dönüşüm tesisini bir süre önce faaliyete geçirdi. Elon Musk, önümüzdeki 30-40 yıl içerisinde otomotiv sektörünün elinde yeterince geri dönüştürülebilir materyal olacağı ve lityum pil üretimi için yeni madencilik yapmaya ihtiyaç olmayacağını düşünüyor. Bunu destekler nitelikte bir hamle yapan Avrupalı ilk lityum pil üreticisi Northvolt, Aralık 2021’de ürettiği ilk pilde tamamen geri dönüştürülmüş nikel, mangan ve kobalt kullandığını açıklamıştı.
Elektrikli Araç Bataryaları Nasıl Tamir Edilir?
Otomobil servisleri batarya arızasıyla bir elektrikli aracı işleme aldığında, ilk önce bataryanın fiziksel muayenesini gerçekleştirip daha sonra ne kadar enerji kapasitesine sahip olduğunu ölçmektedir. Eğer batarya modüllerinden bir ya da birkaçının arızalı olduğu ve kapasitenin %70’in altına gerilemiş olduğu tespit edilirse muhtemelen yeni bir batarya pakediyle değişim yapılacaktır.
Elektrikli araç servisleri genelde arızalı modülleri değiştirmemektedir. Bunun yerine yeni ya da yenilenmiş bir paketle tüm batarya değiştirilmektedir. Eski batarya ise yenilenmek üzere fabrikaya gönderiliyor. Arızalı modülleri değiştirilen ve muhtelif parçaları yenilenen batarya, yenilenmiş olarak servislerde sonraki sahibine kavuşuyor. Benzer bir yaklaşımla batarya tamiri gerçekleştiren Tesla, yakında tüm batarya değişimlerini tamamen yenilenmiş ünitelerden sağlamayı planlıyor.
Elektrikli araç taraftarıyım. Kullandığım araç hibrit. Elektrikli araç için de yerli aracımızı bekliyordum ta ki elektrikli araçlarda batarya ömrünü öğrenene kadar. Hiç bir marka ve medya yorumcuları batarya ömrünün 10 ila 20 yıl arasında olduğunu ve fiyatlarının da ortalama bir araç fiyatına yakın olduğunu söylememektedir hatta bataryanın değişim öngörülen parça olmadığını araç ömrü ile eş değer olduğunu iddia edenler bile vardır. Örnek olarak Toyota’nın kendi sayfası ve Hyundai Kona’nın kullanım kitapçığında yazılanlardır. 10 ila 20 yılda batarya değişecek ve rakamlarda yaklaşık 15.000 ila 30.000 dolar arasında olacaksa durup düşünmekte fayda var.
Elektrikli araç almak istiyorum. Tam olarak hangi şirketler batarya için ömür boyu garanti veriyor ?
Bütün firmalar elektrikli araçları için batarya garantisi veriyor belli bir yıla kadar. Bazı firmalar 6 bazıları 10 yıla kadar garanti sağlıyor.
15-30 bin dolar arası yeni batarya ücreti korkunç bir rakam. Belki Tesla’nın bazı modelleri için çok olmayabilir. Ama 40 bin dolarak aldığınız bir araba için 30 bin dolar batarya maliyeti çıkarsa o arabanın yakıtının ucuz olması sadece bir kandırmacadan ibaret olur. Ekim 2002 itibariyle Kona fiyatı 45.000 dolar civarı bu arabaya 10-15 yıl sonra 15 bin dolar yani fiyatının %30’u kadar batarya yenileme ücreti ödemek mantıklı mı? Araba tamamen yenilenmiş olmuyor, sadece bataryayı yeniliyorsunuz. Tek şans artan üretim ve gelişen teknoloji ile ileride bu maliyetlerin düşme ihtimali. Düşse bile yine de iyi bir yekun tutacak gibi. Sadece benzine verdiğiniz parayı bir kenara ayırıp işletirseniz belki bir miktar karlı çıkarsınız. Yoksa ya fosil yakıt maliyeti ile farkı yok yada daha fazlaya bile gelebilir.
Acikcasi elektrikli arabalardaki piller yillardir yayatimizda olan birsey. Bu arabalarda kullanilan piller baslangicta bildigimiz 18650 li-ion sonrasinda 21700 li-ion piller simdide pillerin boyunu dahada buyutmek icin calismalar var. Bu pilleri heryerde bulabilir gorebilirsiniz. En cok el fenerleri ve elektronik sigaralardan asina oldugumuz bu piller aslinda laptop bataryalari robot supurge bataryalari v.s icerisindede gruplanmis puntalanmis sekilde kullaniliyor. Teknolojiside hizli ilerliyor birzamanlar 3.7v 1200mah kapasiteli 18650 piller hizla 5200mah kapasitelere cikti haliyle 1kwh icin 225 yerine 49 tane pil kullanmaya baslayincada maliyet dustu. Yazida da belirtildigi gibi bu pillerin omrunu uzatmak icin optimum sicaklik cok onemli bu arabalarda buna gore dizayn ediliyor fakat telefonlarda da bu artik uygulanan birsey. Zaten eskiden 1.5 yilda olen telefon pilleri artik 4-5 yil sorunsuz gidiyor. 20 yil cok absurt bir sure 20 yil once elektrikli arabami vardida test edildi? 10 yila ben inanirim evet %70 kapasiteye 10 yildan once bencede dusmez fakat sunuda unutmamak lazim %70 kapasiteye dustukten sonra 10 yil daha bineyim %50 ye dussun olmaz bu is hepinizin basina gelmistir pil %70 kaapsiteye kadar duser sonra birden hic sarj tutmamaya v.s baslar. İste bu noktada yeni batarya ihtiyaci dogacak. Az once dedigim gibi 1kwh icin yaklasik 45-50 adet pil lazim 60kwh kapasiteli bir aracta duz hesap 3000 adet pil gerekiyor… Dile kolay 3000 adet.. Tanesi 5usd olasa, ki bu pillerin fiyatlarini internetten arastirabilirsiniz suanda yaklasik bu fiyat, 15000usd para tutar. Peki 10 yasinda bir arabaya 15000usd masraf yapilirmi bi 10 yil daha gidecekse yapilabilir. Peki diyelim 10 yilda 200bin km yol yaptik bu durumda 7.5usd/100km pil maliyetimiz mevcut uzerine birde sarj maliyetini dusunursek bu araclar pekde ekonomik degiller. Ayrica sunuda belirteyim ulkemizdede bircok ulkedede pil kullanima cevre kirletme vergisi var. Ulkemizde pil ithal ederken gumrukte uretirken uretim asamasinda cevre bakanligina pilin agirligiyla orantili olarak bir vergi odeniyor pesinen. Hadi diyelim her evde bir elektrikli araba oldu ozaman bu piller icin alinan vergileri hukumetler artirma yoluna giderse ne yapacagiz? Neyse simdi kimse ayikmadi elektrikli araba alanlarda mezarami goturecem en fazla 5 yila satarim diye dusunuyor fakat gun gelince herkez ayikacak duruma… Bu arada gelecekte hepimizin elektrikli arabaya gececegini dusunuyorum yanlis anlamayin cunku elektrik uretiminin fosil yakitlar harici bircok methodu var ve bu piller geridonusturulebilir. Sadece otomobille bir yerden bir yere gitmenin suanki seviyesinden cokda ekonomik olmuyacagini savunuyorum
Yani bir e-araba sahibi olduysanız şimdiden batarya için yatırım yapmaya başlayabilirsiniz. Kalsın.
Hep bataryadan bahsediyorsunuz ama kimse motor ömrü ne motor kaç para bakımı nasıl sormuyor. Kaza testleri nasıl mesela. Yanma patlama kazadan sonra onarım.
GELİN ŞÖYLE BİR HESAP YAPALIM BUGÜNÜN TL MALİYETİ İLE
BATARYA FİYATI : 500.000 TL / ORT. 120.000 KM ÖMÜR BİTSİN BU KM DEN SONRA MENZİL YARI YARIYA DÜŞECEĞİNDEN DEĞİŞTİRME İHTİYACI OLACAKTIR BUDA KM BAŞINA 4 TL MALİYET DEMEK KENDİNİZ ŞARJ EDERSENİZ 1 TL KM BAŞI DIŞARDA EDERSENİZ 3 TL. BUNUDA EKLEDİĞİNİZDE 7 TLX100 KM DE 700 TL / 33 TL BENZİN = 21 LT. 100 KM DE TÜKETİLEN BENZİN KARŞILIĞI DEMEKTİR. GÜNÜMÜZDEKİ YENİ TİP BENZİNLİ MOTORLAR 4-8 LT. ARASI YAKMAKTA GÜNÜN SONUNDA HANGİSİ DAHA HESAPLI SİZ KARAR VERİN